1905 жылғы орыс революциясы немесе Бірінші орыс революциясы — Ресей империясында 1905 жылдың қаңтарынан 1907 жылдың маусымына дейін болған оқиғалардың атауы. Оған халықтың елдің көп бөлігіндегі өмір сүру деңгейінің төмендігіне, азаматтық бостандықтардың қалыптасқан деңгейіне наразылығы, орыс-жапон соғысындағы жеңіліс себеп болды.