Мемлекеттің пайда болуын нанымды түрде түсіндіретін теория – тарихи немесе эволюциялық теория. Ол мемлекетті өсудің өнімі, ұзақ уақытқа созылған және сайып келгенде қазіргі мемлекеттің күрделі құрылымына айналған тыныш және ұстамды эволюция ретінде сипаттайды.