Лермонтов шығармашылығының негізгі тақырыбы – өзін-өзі тану және өзін-өзі іске асыру процесіндегі тұлға. Лермонтовтың лирикасы өзін-өзі тану және өзін-өзі бейнелеу, жан дүниесінің қалыптасуы процестерінің шежіресі, ал бұл мойындауда – автордың шынайы көркемдік жаңалығы.