Топырақ – жердің жоғарғы құнарлы қабаты. Топырақ әртүрлі компоненттерден тұрады: құм, саз, қарашірік, ауа, су. Сондай-ақ топырақтың құрамдас бөлігі тірі организмдер: жануарлар, өсімдіктер (олардың тамырлары), саңырауқұлақтар, бактериялар, қыналар. Құм мен саз - топырақтың қатты бөлігі, оның іргетасы.