Қылмыстық жауаптылықтың негізі (РФ ҚК-нің 8-бабы) адамды қылмыстық жазаға тартудың қажетті және жеткілікті шарты болып табылады. Қылмыстық жауаптылық негізінің екі аспектісі бар: фактілік және заңды. Фактикалық негіз адамның қоғамға қауіпті әрекет жасау фактісі болып табылады.