Азаматтық құқықтарды қорғаудың екі негізгі нысаны – юрисдикциялық және юрисдикциялық емес [2, 242-243 б.]. Қорғаудың юрисдикциялық нысаны – азаматтар мен ұйымдардың бұзылған немесе даулы азаматтық құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау жөніндегі уәкілетті органдардың қызметі.