Адамның бойына гендер әсер етеді және одан кем емес қоршаған орта да әсер етеді. Қоршаған орта факторларына ингаляциялық ауаның құрамы, тұтынылатын тағамның құрамы, стресстік жағдайлар, ұйқының сапасы, ұзаққа созылған қуат жүктемесі, ауру, күн радиациясының қарқындылығы және т.б. жатады.