Батыс Еуропамен салыстырғанда Ресей империясы саяси, экономикалық және әлеуметтік жағынан артта қалды. Өнеркәсіп аз болды, халықтың басым көпшілігі шаруалар болды. Олар орта ғасырлардан бері шамалы өзгерген ауыл шаруашылығы жүйесінде жұмыс істеді. Халықтың көпшілігі сауатсыз болды.